رنسانس در فوتبال ادامه دارد؛جلوی دخالت در آموزش باشگاهها گرفته می شود

چند سال قبل علی کفاشیان به خاطر فشارهایی که روی او وجود داشت مجبور شد دست به تغییرات اساسی در فدراسیون فوتبال بزند.

به گزارش کاپ،برکناری مهدی محمدنبی و هادی آیت‌اللهی از دبیرکلی و نایب رئیسی اول فدراسیون اولین قدم در ایجاد تغییرات در این مجموعه بود که رئیس سابق مجبور شد زیر بار عملی کردن آن برود. به دنبال این اتفاقات  مهم در بدنه اجرایی فدراسیون فوتبال اما دامنه این تغییرات به سایر ارکان اجرایی مجموعه هم کشیده شد که آکادمی ملی فوتبال یکی از این ارکان بود. علی کفاشیان در آن مقطع به دلیل سابقه دبیر کلی ملی المپیک افرادی را برای همکاری دعوت کرد که یکی از آنها رضا قراخانلو بود. مدیری که او هم سابقه دبیر کلی را در کمیته ملی المپیک در سوابق خود دارد. و دوستی  و همکاری دیرینه‌ای با رئیس وقت فدراسیون فوتبال داشت.

در جریان برنامه‌ریزی‌های  انجام شده اما قراخانلو به اتفاق چند نفر از دوستان دانشگاهی به آکادمی ملی فوتبال رفتند که چیزی حدود ده کیلومتر با ساختمان پرسروصدای جنجالی خیابان سئول فاصله داشت. طیف قراخانلو با حمایت قاطع علی کفاشیان در اولین قدم دفتر کمیته مطالعات راهبری برای فوتبال ایران را به راه انداختند که تهیه سند راهبری فوتبال از جمله اقدامات آنها به شمار می رفت. سند و اقدامی که  در عمل هیچ تاثیر مثبتی روی فوتبال ایران نداشت و شاید فقط بهانه‌ای بود برای توجیه فعالیت‌های مدیران در آکادمی و بعضا درآمد قابل توجهی که شاید از تنظیم این سند به دست آوردند.

در آن مقطع مرتضی محصص رئیس کمیته آموزش فدراسیون فوتبال بود که به واسطه دانش بسیار زیادی که از فوتبال و برنامه های مربوط به آن داشت،‌به کل با سیاست گذاری‌ها و اقدامات انجام شده در آکادمی توسط دوستان مورد حمایت کفاشیان مخالفت داشت. 

محصص  سال‌های سال است که مدرس دوره‌های مربیگری حرفه‌ای AFC به حساب می‌آید. او به واسطه تسلطی که به قوانین  و اساسنامه داشت و به دنبال مخالفت‌ها با کارهای فعالیت‌های انجام شده در آکادمی،‌ در جلسات مختلف که با علی کفاشیان برگزار کرد به صراحت اعلام کرد که طبق قوانین و عرف کارهای اجرایی در فدراسیون آکادمی ملی فوتبال ایران باید زیر نظر کمیته آموزش و شخص او به عنوان رئیس این مجموعه باشد. طبیعتا در چنین شرایطی طبیعی بود که رابطه محصص با قراخانلو و حامیانش بدتر از قبل شد و زمینه ساز ایجاد اختلافات اساسی و درگیری‌های زیادی در پشت پرده مدیریت فدراسیون فوتبال شد.

تلاش‌های محصص برای جلوگیری از اقدامات  مدیران آکادمی البته نه تنها هیچ نتیجه مثبتی به همراه نداشت،‌ بلکه باعث شد محمد حسین علیزاده به عنوان رئیس جدید آکادمی ملی فوتبال با حکم کفاشیان منصوب شود. مخالفت‌های مرتضی محصص اما با وجود این اتفاقات ادامه داشت تا اینکه کفاشیان و قراخانلو تصمیم گرفتند که در مقابل مخالفت‌های محصص ایستادگی کنند و دست به تغییرات در کمیته آموزش بزنند.

هدف از انجام این تغییرات این بود که فردی به ریاست کمیته آموزش برسد که کاملا همسو با برنامه‌های انجام شده با آکادمی ملی فوتبال حرکت کند.

پس طبیعتا انتخابی که صورت می‌گرفت باید با گروه رضا قراخانلو ارتباط داشته باشد. علی کفاشیان در نهایت برنامه خود برای تغییرات در کمیته آموزش فدراسیون فوتبال را کلید زد. به همین ترتیب مرتضی محصص از سمت خود عزل و فردی که نقشی اساسی در ساختارسازی  و دانش افزایی فوتبال ایران دارد از رئیس سابق حکم گرفت. این فرد کسی نبود جز محمد احسانی! دفتر علی کفاشیان در آکادمی ملی فوتبال جایی بود که جلسات  رئیس با  دوستان دانشگاهی‌‌اش در آن برگزار می‌شد و خروجی آن چیزی جز تصمیمات جنجالی در فوتبال کشور نبود.

فوتبال ایران از افراد با تجربه فوتبالی و تحصیلکرده و با تجربه هیچ وقت تهی نبوده است. منتهی هیچ وقت عزمی برای استفاده از این پتانسیل ‌ها حداقل در مدیریت هشت ساله علی کفاشیان در فدراسیون فوتبال وجود نداشت. پس انتخاب احسانی به عنوان رئیس کمیته آموزش با تفکرات  آن مدیریت اتفاق چندان عجیبی نمی‌توانست باشد. با اینکه هیچ کسی از فدراسیون کفاشیان برای یک انتخاب خوب انتظار زیادی نداشت،‌با این حال  از همان روزی که احسانی جانشین محصص تنها مدرس حرفه‌ای دوره‌های بین‌المللی ایرانی در فدراسیون  شد تا به امروز هیچ کسی شناخت زیادی از او ندارد.

سایت فدراسیون فوتبال که در رزومه این فرد فقط نام،‌عکس پرسنلی و تاریخ تولد او را به عنوان رئیس کمیته آموزش ثبت کرده است.

 گفتنی است در جریان همان تغییرات بسیاری از مدیران و چهره های فوتبال ایران در جلسات خصوصی به علی کفاشیان  معترض شده‌ بودند که طبق استانداردهای بین‌المللی چون وظیفه کمیته آموزش تربیت مربیان و داوران است،‌ باید ریاست این کمیته در اختیار کسی باشد که حتما با مبانی و اصول این موضوع آشنایی کامل داشته باشد و کسی که حتی مدرک مربیگری هم ندارد برای ریاست بر کمیته آموزش فاقد صلاحیت است.  انتخاب احسانی البته به خوبی نشان داد که زور مدیران سیاست‌گذار و طیف قدرت که در آکادمی فوتبال با کفاشیان جلسه می‌‌گذاشتند به محصص و مخالفان می‌چربید که احسانی بدون هیچ رزومه‌ای به عنوانی رسید که آموزش تمام مربیان شاغل در فوتبال ایران برعهده او خواهد بود.

محمد احسانی به واسطه سوابق تحصیلی‌‌ و ارتباطاتی که داشت به یکباره چنین پست مهمی را به دست آورد. او مدرس دانشگاه تربیت مدرس و دوست بسیار نزدیک علیزاده رئیس آکادمی فوتبال ایران بود  که هر دو نفر مدتی با یک‌دیگر در شهر منچستر انگلستان زندگی کرده‌ و به تحصیل پرداخته‌اند.

در این که احسانی فردی تحصیل‌کرده بود هیچ شکی وجود نداشت. اما به همان میزان درباره اینکه  او سابقه قابل قبول فوتبالی و مربیگری ندارد هم مجددا هیچ شکی وجود نداشت.

تا جایی که  تعجب اهالی فوتبال و به ویژه آنهایی که با زیر و بم این فوتبال آشنایی کامل دارند این بود که علی کفاشیان چطور ریاست کمیته آموزش فدراسیون فوتبال را بعد از عزل مرتضی محصص به فردی داده که حتی مدرک  مربیگری سطح D را هم ندارد و برای اهالی فوتبال یک فرد کاملا ناشناخته است.

  این موضوع حتی به یکی از سوژه‌های جنجالی برنامه نود هم تبدیل شد و عادل فردوسی‌پور به خاطر انتخاب فردی که حتی پایین ترین مدرک مربیگری را ندارد هم انتقاداتی را مطرح کرده بود.  یک روز بعد البته احسانی مجبور شد در جواب انتقادات مصاحبه‌ای با  انجام بدهد و تا با ارائه توضیحات حضورش در کمیته آموزش را توجیه کند.

او ابتدا فردوسی‌پور را فاقد داشتن سواد آکادمیک معرفی کرد. سپس  تاکید کرد:«من دکترای تربیت بدنی دارم که اساسا طبق قانون شخصی که لیسانس تربیت‌بدنی با تخصص فوتبال داشته باشد، از مدرک D معاف می‌شود و مدرک C را ادامه خواهد داد. برای بازیکنان تیم ملی هم چنین قانونی وجود دارد. او این موضوع را هم نمی‌داند و ادعا دارد چندین سال است در فوتبال فعالیت می‌کند و بعد اسم خود را مجری فوتبال می‌گذارد»

حضور محمد احسانی در کلاس مربیگری درجه D در آینده اما حرف‌وحدیث‌ها درباره  رئیس کمیته آموزش را به اوج خود رساند. قبلا برای حضور افراد در کلاس‌های مربیگری قوانین و دستورالعمل‌ها و فیلتر‌های قانونی وجود داشت. احسانی که متولد  24 فروردین ماه 1333 است  از فرصت ریاست در کمیته آموزش استفاده کرد تا برای خودش مدرک مربیگری‌ دست و پا کند.

به همین ترتیب خیلی زود در کلاس مربیگری بدون اینکه محدودیت سنی داشته باشد برگزار و در آن شرکت کرد و به مدرک مربیگری D  رسید.  بعد از مدتی بعضی از اهالی فوتبال ایران البته احسانی را در کلاس مربیگری درجه C   که مدرس آن حیدر شریفی بود هم مشاهده کردند و احسانی به همین شکل به مدرک مربیگری درجه C رسید.

جالب اینجا است که از زمان حضور احسانی در کمیته آموزش دیگر حضور چهره‌هایی با سن بالا در کلاس‌ها باب شد تا دیگر انتقادی به خاطر حضور  در کلاس مربیگری برای مردی که بیش از 55 سال سن دارد  در رسانه‌ها و محافل ورزشی وجود نداشته باشد.

داستان مدیریت عجیب محمد احسانی به همین جا ختم نمی‌شود.

او در جریان کلاس‌های مدیریتی رسمی فیفا که در سریلانکا  برگزار شد شرکت کرد اما نتوانست مدرک رسمی مدرسی مدیریت از سوی فیفا را دریافت کند. نکته قابل تامل اینجا است که بلافاصله در دور بعد پریا شهریاری رئیس کنونی دپارتمان فوتبال ساحلی در این کلاس‌ها شرکت کرد  و توانست در بین چهار نماینده‌ اعزامی از سوی فدراسیون تنها کسی باشد که این مدرک مدرسی و گوا‌هی‌نامه تدریس رسمی از سوی فیفا را دریافت کند. شهریاری  تنها فرد ایرانی است که چنین مدرکی را از فیفا دارد. اما جالب اینجا است که به او   به بهانه اینکه فقط «خانم» است حتی اجازه ندادند کلاس مدیریت برگزار کند.

در حال حاضر هم احسانی به کار خود به عنوان رئیس کمیته آموزش فدراسیون فوتبال ادامه می‌دهد. او با اینکه وظیفه  تصمیم گیری و سیاست‌گذاری در حوزه فنی در فوتبال ایران بر عهده کمیته فنی و توسعه فدراسیون فوتبال است،‌با نامه نگاری با  سازمان لیگ  به واسطه عضویت در کمیته فنی و ریاست بر کمیته آموزش تعیین می‌‌کند که چه نوع مربیانی برای مربیگری در چه لیگ‌هایی اجازه فعالیت دارند.  در حالی که طبق قانون وظیفه کمیته آموزش فقط تربیت مربی و داور در فوتبال ایران است که نگاهی بر ساختار فوتبال ایران در سال‌های گذشته به خوبی نشان می‌دهد که فدراسیون فوتبال در این زمینه به شدت ضعیف عمل کرده است.

 مدت‌ها قبل در زمانی که هنوز کفاشیان رییس فدراسیون فوتبال بود، این مدیر بارها و بارها در مقابل فشار وزارت ورزش برای برکناری مثلث طلایی قراخانلو،‌علیزاده و احسانی تحت فشار قرار گرفت ولی از آنها حمایت کرد. حالا با رسیدن مهدی تاج به مسند قدرت در فوتبال ایران اما شرایط تا حدود بسیار زیادی تغییر کرده است. 

ریاست تاج بر فدراسیون در اولین قدم با تضعیف این گروه همراه شد.

تاج برای جلوگیری از ادامه این فعالیت‌ها البته دلایل قانع‌کننده‌ای دارد. مهم‌ترین دلیل این است که  آموزش فوتبال مخصوص باشگاه‌ها است و هیچ فدراسیونی در جهان آکادمی فوتبال ندارد و در واقع اقدامات سال‌های گذشته فدراسیون فوتبال به نوعی دخالت در امور باشگاه ها بوده است. 

به همین ترتیب استفاده از دفتر،‌ تشکیلات، راننده و حقوق‌ که در اساسنامه و عرف بین‌المللی هیچ تعریفی از آن وجود ندارد،‌ به پایان خود رسید.

حالا شنیده می شود قراخانلو رفت‌و آمد خود به کمیته راهبردی را کمتر کرده است. علیزاده هم آن طور که شنیده می شود دیگر مثل گذشته در  آکادمی فعالیت ندارد. این اتفاقات به خوبی نشان می‌دهد که مشاوران مهدی تاج به رئیس جدید فوتبال ایران گفته‌اند که فعالیت‌های انجام شده در آکادمی مخالف با آن چیزی  بوده که باید باشد و باید در ساختار این مجموعه تغییرات اساسی انجام بدهد.

از مثلث قدیمی، اما هنوز محمد احسانی به کار خودش ادامه می‌دهد. ولی طبق روایت نزدیکان به فدراسیون فوتبال به زودی او هم از کار خود برکنار خواهد شد تا شیب آهسته و پیوسته تغییرات که در نمای کلی شباهت های زیادی به یک رنسانس در فوتبال دارد ادامه یابد.

رییس فدراسیون  بعد از انتخاب رئیس دپارتمان داوران و در ادامه تعیین رئیس کمیته فوتسال،‌  تغییرات در آکادمی ملی فوتبال و آکادمی را کلید خواهد زد. اما هر اتفاقی که رخ بدهد هنوز جواب  درستی برای یک پرسش بزرگ پیدا نشده است.

اینکه طیف مدیران دانشگاهی مستقر در آکادمی چه دستاورد مثبتی در فوتبال ایران داشتند و  اساسا دلیل عزل و نصب های صورت گرفته چه بود،در روزی که که امروز باشد و قرار است تغییرات رخ بدهد.

آیا رییس سابق فدراسیون فوتبال پاسخی به این پرسش دارد؟